وب اپلیکیشن PWA چیست و چه مزایایی دارد؟

در عرصه رقابتی امروز، در اختیار گرفتن بخشی از بازار به عنوان یک ضرورت برای کسب و کارها اهمیت زیادی پیدا کرده است. یکی از راهکارهای موجود، بهبود تجربه کاربری و سهولت در دسترسی کاربران به انواع خدمات و سرویس ها است.

طراحی و توسعه اپلیکیشن، یک از راهکارهایی است که برخی از صاحبان مشاغل در راستای اهداف تجاری خود برگزیده اند. اما ممکن است پیاده سازی و نگهداری از اپلیکیشن های اختصاصی اندروید یا IOS، برای کسب و کارهای کوچک از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نباشد. یکی از راه حل های جایگزین، استفاده از اپلیکیشن های تحت وب است. در مقاله حاضر بیشتر با این اپلیکیشن های نوظهور آشنا می شویم.

خدمات ما: طراحی اپلیکیشن در ارومیه

PWA چیست؟

PWA مخفف چیست؟ PWA مخفف Progressive Web Application به معنی وب اپلیکیشن پیش رونده است. این اپلیکیشن ها، نوع جدیدی از برنامه های کاربردی هستند که توسط شرکت گوگل در سال 2015 معرفی شدند.

برای پاسخ به سوال وب اپلیکیشن چیست؟ می توان بیان داشت که نوعی نرم افزار هستند که در بستر وب ارائه شده و نیازی به نصب ندارند. به عبارت دیگر PWA مانند یک وب سایت با ظاهر و کارکرد اپلیکیشن است که کاربر از طریق مرورگر وارد آن شده و تمامی خدمات را دریافت می کند. در اپ های تحت وب، پردازش اطلاعات و محاسبات مورد نیاز توسط سرور انجام می شود.

نرم افزارهای تحت وب، از طریق مرورگرهای مختلف به راحتی قابل اجرا بوده و به شکل آنلاین و آفلاین ارائه می شوند. بیشتر توسعه دهندگان؛ علاوه بر نسخه موبایل، اپ های خود را برای دسترسی راحت کاربران به سرویس های خود، به صورت وب اپلیکیشن نیز توسعه می دهند.

البته میان PWA و وب سایت تفاوت هایی وجود دارد. به عنوان مثال؛ وب سایت تاکید بیشتری روی محتوا دارد؛ در حالی که این اپلیکیشن ها، عملکرد محور هستند و بر خلاف وب سایت، می توان بصورت آفلاین نیز از آنها استفاده کرد.

مهمترین ویژگی های وب اپلیکیشن چیست؟

از مهمترین ویژگی های وب اپلیکیشن پیش رونده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• به سیستم عامل محدود نبوده و در هر دستگاه و سیستم عاملی قابل استفاده هستند.
• این نوع اپلیکیشن ها در اصل یک وب سایت هستند بنابراین؛ از طریق موتورهای جستجو به راحتی قابل دسترسی می باشند. 
• مانند اپلیکیشن های بومی به دانلود و طی مراحل پیچیده نصب نیازی نداشته و تنها از طریق یک URL به اشتراک گذاشته می شوند.
• رابط کاربری وب اپلیکیشن ها مشابه با نرم افزارهای کاربردی موبایل است.
• این اپلیکیشن ها بدون نیاز به اینترنت؛ در حالت آفلاین یا با اینترنت ضعیف نیز قابل سرویس دهی می باشند.
• بر خلاف اپ های بومی، این اپلیکیشن ها نیازی به آپدیت ندارند و به محض اتصال به اینترنت، کاربر محتوای به روز را دریافت می کند.
• اپلیکیشن های تحت وب به دلیل قرار گیری در بستر HTTPS از نظر مسائل امنیتی، ایمنی بسیار بالایی دارند. 
• اپلیکیشن های تحت وب، کاملا واکنش گرا (ریسپانسیو) و انعطاف پذیر می باشند.
• به کمک PWA ضمن صرفه جویی در زمان، هزینه های توسعه نیز کاهش می یابد. در واقع می توان به جای توسعه برنامه به صورت جداگانه برای چند سیستم عامل، تنها یک نسخه ساخت که بر روی هر سیستم عاملی اجرایی باشد. 

مطالعه بیشتر: لندینگ پیج چیست؟

وب اپلیکیشن چه کاربردی دارد؟

از PWA، برای ساخت انواع اپلیکیشن با هر نوع ویژگی و ساختار می توان استفاده نمود. از جمله کاربردهای وب اپ ها موارد زیر می باشند:

• یکی از کاربردهای PWA یکپارچه سازی اپلیکیشن ها است. در این حالت نیازی به ساخت نسخه های متعدد از یک اپلیکیشن بر روی سیستم عامل های گوناگون وجود ندارد. در واقع نیازی نیست اپلیکیشن به چند زبان برنامه نویسی نوشته شده و به روز رسانی گردد.
• ممکن است در موارد خاصی، کاربر با محدودیت دسترسی به نسخه نصبی اپ مواجه گردد. به عنوان مثال؛ اگر کاربر از یک سیستم عامل غیر رایج نظیر لینوکس استفاده می کند که نسخه نصبی اپلیکیشن برای آن سیستم عامل طراحی نشده است. همچنین ممکن است کاربر تمایلی به نصب نرم افزار در دستگاه خود نداشته یا اصلا فضای کافی برای دانلود و نصب برنامه را نداشته باشد. 
• یکی از کارکردهای وب اپلیکیشن، بهبود سئو سایت است. وب اپ ها با افزایش نرخ تعامل کاربران با سایت، تاثیر فوق العاده ای بر بهبود رتبه آن در موتورهای جستجو دارند.
• یکی دیگر از کارکردهای PWA، بهبود شاخص های مربوط به سرعت و عملکرد نرم افزار است. به عنوان مثال؛ با کاهش زمان بارگذاری اطلاعات و افزایش دقت، تعامل کاربران با نرم افزار بهتر می شود. 
• از این اپلیکیشن ها برای کاربردهای مختلفی همچون تجارت الکترونیک، بانکداری آنلاین، پست الکترونیکی، مدیریت ارتباط با مشتری، اتوماسیون اداری، پورتال شرکتی و… می توان استفاده کرد.

اجزای اصلی وب اپلیکیشن چیست؟ 

برای راه اندازی و ساخت یک وب اپلیکیشن پیش رونده، الزامات مختلفی وجود دارد که در ادامه به سه ویژگی مهم و اصلی اشاره کرده ایم.

اتصال ایمن

برای ساخت وب اپلیکیشن های پیش رونده باید از یک سرور ایمن با اتصال HTTPS استفاده گردد. این پروتکل مخفف Hyper Text Transfer Protocol Secure بوده و نسخه ایمن پروتکل HTTP می باشد. پروتکل HTTPS تبادلات میان کلاینت و سرور را رمزگذاری می کند. از آنجایی که سرویس ورکر ها درخواست های شبکه را در سمت مصرف کننده رهگیری می کنند، pwa ها به یک پروتکل ایمن نیازمند هستند.

افزودن HTTPS به سرور، به کاهش آسیب پذیری خاص کمک می کند و امکان اجرای کدهای سنگین در پس زمینه را فراهم می کند.

استفاده از اتصال ایمن، صرفا به دلایل امنیتی نیست بلکه موجب کسب اعتماد کاربران می شود. در این حالت ضمن حفاظت از داده و اطلاعات کاربران، یک لایه امنیتی اضافی نیز در سایت ایجاد می شود.

اسکریپت های سرویس ورکر

همانطور که قبلا گفته شد، یکی از ویژگی های این نوع اپلیکیشن ها، دسترسی به آن ها بدون نیاز به اینترنت است. این امکان توسط سرویسی به نام service worker فراهم می شود. سرویس ورکر یک فایل اسکریپت در سمت سرویس گیرنده است که به پایگاه کد شما افزوده شده است. سرویس ورکر در پس زمینه کار می کند و مرورگر، جدا از کدهای سایت آن را اجرا می کند. 

زمانی که برنامه را در مرورگر خود باز می کنید، به صورت خودکار اطلاعات لازم ذخیره می شوند تا در صورت عدم دسترسی به اینترنت بتوانید از برنامه استفاده نمایید. 

سرویس ورکرها همچنین در تعیین نحوه اجرای پردازش های مربوط به وب اپ، به شما کمک می کنند. این مسئله امکان اجرای کارهای پیچیده تر را فراهم می کند. 

ایجاد فایل Manifest

هنگام ساخت وب اپلیکیشن، باید یک فایل JSON ساده ایجاد نمایید که حاوی اطلاعاتی در خصوص نحوه نمایش، ظاهر و رفتار PWA شما است. فایل Manifest بر روی تلفن همراه کاربرنصب شده و نقش اصلی آن کنترل نحوه نمایش یک برنامه برای کاربر نهایی است. 

این فایل شامل اطلاعاتی از قبیل نام برنامه، نماد، توضیحات، رنگ ها و سایر مشخصات وب اپ است. هدف آن هم ایجاد تجربه ای شبیه به برنامه های بومی برای کاربر است. 

مزایای استفاده وب اپلیکیشن

از مزیت های وب اپلیکیشن پیش رونده می توان موارد زیر را برشمرد:

• به وسیله لینک می توان اپلیکیشن تحت وب را به اشتراک گذاشت.
• از طریق موتورهای جستجو به راحتی قابل دسترسی هستند.
• برنامه مستقیما در اختیار کاربر قرار می گیرد.
• تجربه کاربری کاملا مشابه با برنامه های بومی ارائه می دهند.
• از نظر اقتصادی به صرفه ترند.
• سرعت عملکرد و کارایی بسیار بالایی دارند.
• می توان یک آیکون اختصاصی برای برنامه قرار داد.
• وب اپلیکیشن ها قابلیت ساخت پنل کاربری دارند و اطلاعات کاربر در دیتابیس ذخیره می شود که در صورت حذف برنامه، می توان بازیابی نمود.
• از طریق انواع دستگاه ها و مرورگرهای مختلف قابل اجرا بوده و به نرم افزارهای جانبی نیازی ندارند.
• تغییرات و به روز رسانی ها بلافاصله در اپ اعمال می شوند.
• امکان توزیع PWA از طریق اپ استورها وجود دارد.
• در مقایسه با اپلیکیشن های بومی، کاربران زیادی را جذب می کنند.
• در بهبود سئو سایت، کاهش نرخ پرش و افزایش ترافیک ورودی موثر هستند.
• امکان ارسال نوتیفیکیشن وجود دارد.

عدم محدودیت در سیستم عامل

یکی از برجسته ترین ویژگی های وب اپلیکیشن، محدود نبودن آن به سیستم عامل است. قبل از پیدایش فناوری PWA، کسب و کارها اپ های کاربردی خود را در نسخه های مناسب برای سیستم عامل هایی مانند اندروید و ios طراحی می کردند. 

با ظهور این نوع اپ ها، محدودیت سیستم عامل ها برطرف شد و امکان قرارگیری وب اپ ها بر روی تمام دستگاه ها از طریق مرورگر فراهم گردید. در این حالت دیگر اهمیتی ندارد که سیستم عامل مورد استفاده شما اندروید یا ios باشد، حتی با تبلت و رایانه های شخصی نیز به وب اپ ها دسترسی خواهید داشت.

بدون نیاز به نصب

نرم افزارهایی که روی تلفن همراه نصب می شوند، قسمتی از حافظه دستگاه را اشغال می کنند. از آن جهت که دسترسی به وب اپلیکیشن از طریق مرورگر میسر است؛ این اپ ها نیازی به نصب بر روی دستگاه تلفن همراه نخواهند داشت. به همین دلیل کاربر می تواند در هر زمانی به راحتی بدون اشغال حافظه، حتی به صورت آفلاین از خدمات برنامه بهره گیرد. 

نرم افزارهای تحت وب با حذف پروسه دانلود و نصب؛ دسترسی راحت تر و سریع تر کاربران به سرویس های مورد نیاز را فراهم می کنند. علاوه بر این به وسیله مرورگرهای مختلف قابل اجرا هستند و این ویژگی جذابی برای مخاطبان خواهد بود.

عدم نیاز به آپدیت

برای استفاده از امکانات جدید اپلیکیشن های نصب شده بر روی دستگاه تلفن همراه، لازم است برنامه را به روز رسانی نمایید. از طرفی با بروز رسانی برنامه، ضمن آنکه حجم اینترنت مصرفی شما افزایش می یابد؛ ممکن است آن برنامه فضای بیشتری از حافظه دستگاه را نسبت به قبل اشغال کند.

اپلیکیشن های تحت وب طوری طراحی می شوند که نیازی به بروزرسانی از طریق فروشگاه های نرم افزار را ندارند. این اپ ها روی یک سرور قرار دارند و شما با هر بار ورود به آن برنامه، آخرین نسخه اپلیکیشن را دریافت خواهید کرد. البته لازم به ذکر است که برای دریافت بروزترین نسخه باید به اینترنت متصل باشید.

ریسپانسیو بودن

یک اپلیکیشن باید روی سیستم عامل های مختلف و با هر سخت افزاری، با ظاهری مناسب نمایش داده شود. برای اغلب سایت ها طراحی ریسپانسیو در نظر گرفته می شود. اما این ویژگی برای PWA ها یک مسئله ضروری می باشد.

وب اپلیکیشن پیش رونده به صورت ریسپانسیو طراحی می شود به این معنی که؛ این اپ ها خود را با هر دستگاهی و با هر اندازه صفحه نمایش وفق می دهند. در نتیجه در همه دستگاه های موبایل عملکرد خوب و نمایش استاندارد دارند. 

هزینه کم

طراحی و پیاده سازی وب اپلیکیشن نسبت به اپلیکیشن های بومی هزینه کمتری دارد. زمانی که می خواهید برای کسب و کار خود یک اپ راه اندازی نمایید، باید برنامه را در دو نسخه مختلف برای سیستم عامل های اندروید و ios توسعه دهید. برای این کار نیاز به یک تیم برنامه نویسی خواهید داشت که بر هر دو سیستم عامل مسلط باشند. 

برای ساخت وب اپلیکیشن شما به یک تیم حرفه ای طراحی وب سایت نیاز دارید که با زبان های طراحی وب آشنا باشند. از طرفی به دلیل کاهش زمان پیاده سازی و افراد تیم توسعه دهنده، هزینه ها به مراتب کمتر می شود. 

سرعت بالا

وب اپلیکیشن ها در مقایسه با برنامه هایی که به صورت اختصاصی کدنویسی شده اند، سرعت عملکرد بسیار بالاتری دارند. حتی در مقایسه با وب سایت های معمولی نیز سرعت بارگذاری وب اپ ها بیشتر است.

 با توجه به اینکه وب اپ ها بر روی هاست یا سرور مجازی پیاده سازی می شوند؛ سرعت اجرایی بالایی داشته و فرامین کاربران را در کمترین زمان اجرا می کنند.

جمع بندی

وب اپلیکیشن های پیش رونده شکل جدیدی از اپ های کاربردی است که مزیت های زیادی نسبت به اپلیکیشن های معمولی دارد. علی رغم فراگیر شدن PWA، هنوز این فناوری در مرحله تکمیل و توسعه بوده و با چالش هایی مواجه است. 

در برخی موارد شما نمی توانید و یا تمایلی ندارید برخی از اپلیکیشن ها را بر روی دستگاه موبایل خود نصب کنید. مثلا زمانی که حافظه کافی برای نصب یک برنامه ندارید، وب اپ ها به کارتان می آیند.

امروزه وب اپلیکیشن ها در تمامی حوزه ها ورود کرده اند و لازم است کسب و کارها برای رشد روز افزون خود، بخشی از برنامه ها یا وب سایت خود را به این نوع اپ ها اختصاص دهند. 

سوالات متداول